زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

تمسک به عام در شبهه مفهومی





تمسک به عام در شبهه مفهومی به استناد به عموم عام ، هنگام شک در گستره مفهومیِ دلیل مخصِّص اطلاق می‌شود.


۱ - تعریف



گاهی عواملی ایجاد شبهه می‌کند مبنی بر این که آیا فلان فرد یا افراد زیر عنوان دلیل عام قرار دارد تا عام در آن حجت باشد، یا زیر عنوان دلیل خاص قرار دارد، تا از تحت عام خارج باشد. یکی از عوامل ایجاد چنین شبهه‌ای، شک در مفهوم خاص است.
در مثال «اکرم کل فقیر» و «لا تکرم الفقیر الفاسق»؛ شخص می‌داند که فقیری مرتکب گناه صغیره شده اما، با این حال، نسبت به شمول عام بر آن مطمئن نیست، زیرا شک دارد آیا مفهوم فاسق فقط بر مرتکب کبیره صدق می‌کند یا شامل مرتکب کبیره و صغیره، هر دو، می‌شود. به تمسک به عام در این گونه موارد «تمسک به عام در شبهه مفهومی» گفته می‌شود.

۲ - دیدگاه اصولیون



اصولیون در جواز تمسک به عام در شبهه مفهومی اختلاف دارند.

۳ - پانویس


 
۱. مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۲، ص۱۰۴.    
۲. صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، ج۲، ص۵۶۲.    
۳. خویی، ابوالقاسم، محاضرات فی اصول الفقه، ج۵، ص۱۶۲.    
۴. ایروانی، باقر، الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ج۴، ص۳۲۰.    


۴ - منبع



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۶۲، برگرفته از مقاله «تمسک به عام در شبهه مفهومی».    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.