تمسک به عام در شبهه مفهومیتمسک به عام در شبهه مفهومی به استناد به عموم عام ، هنگام شک در گستره مفهومیِ دلیل مخصِّص اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفگاهی عواملی ایجاد شبهه می‌کند مبنی بر این که آیا فلان فرد یا افراد زیر عنوان دلیل عام قرار دارد تا عام در آن حجت باشد، یا زیر عنوان دلیل خاص قرار دارد، تا از تحت عام خارج باشد. یکی از عوامل ایجاد چنین شبهه‌ای، شک در مفهوم خاص است. در مثال «اکرم کل فقیر» و «لا تکرم الفقیر الفاسق»؛ شخص می‌داند که فقیری مرتکب گناه صغیره شده اما، با این حال، نسبت به شمول عام بر آن مطمئن نیست، زیرا شک دارد آیا مفهوم فاسق فقط بر مرتکب کبیره صدق می‌کند یا شامل مرتکب کبیره و صغیره، هر دو، می‌شود. به تمسک به عام در این گونه موارد «تمسک به عام در شبهه مفهومی» گفته می‌شود. ۲ - دیدگاه اصولیوناصولیون در جواز تمسک به عام در شبهه مفهومی اختلاف دارند. ۳ - پانویس۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۶۲، برگرفته از مقاله «تمسک به عام در شبهه مفهومی». |